Giá trần giá sàn, biên độ dao động và bước giá chứng khoán.

Bước giá chứng khoán là gì?

Bước giá chứng khoán xác định mức tăng hoặc giảm của giá cổ phiếu với một khoảng biên độ cố định, theo quy định của các sàn giao dịch. Khi nhà đầu tư muốn đặt lệnh mua hoặc bán cổ phiếu, họ cần tuân theo quy định về bước giá và biên độ cho phép của sàn giao dịch. Thường, bước giá chứng khoán sẽ là một con số nguyên dựa trên giá niêm yết. Khái niệm bước giá chứng khoán đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát giá và ngăn ngừa các hành vi thao túng giá hoặc bán tháo trên thị trường.

Tại Việt Nam, bước giá chứng khoán có sự khác biệt rõ rệt giữa các sàn giao dịch, bao gồm HOSE, HNX và UPCOM. Mức bước giá thấp hơn có thể giúp thị trường trở nên cạnh tranh hơn trong quá trình mua và bán cổ phiếu. Về quy định về bước giá chứng khoán, HOSE đang áp dụng các tiêu chuẩn được xem là phù hợp nhất với thực tế thị trường. Dưới đây là mô tả về quy định về bước giá chứng khoán và cách tính giá trần và giá sàn dựa trên bước giá chứng khoán:

Đối với sàn HOSE, có 3 trường hợp

Các cổ phiếu có giá dưới 20,000 VND thì bước giá được quy định là 20 VND. Chẳng hạn, giá của một cổ phiếu Y là 15,600 VND, và biên độ giao động theo quy định sàn HOSE là 8%. Để tính biên độ giá của cổ phiếu Y, ta có Biên độ = 15,600 x 8% = 1,248 VND. Khi làm tròn, có thể xem xét 2 tùy chọn: làm tròn lên 1,250 VND hoặc làm tròn xuống 1,240 VND. Tuy nhiên, để tuân theo nguyên tắc làm tròn giá trần và giá sàn theo quy định của sàn giao dịch và không vượt quá biên độ cho phép, chúng ta sẽ chọn mức làm tròn là 1,240 VND.

Như vậy, giá trần của cổ phiếu Y sẽ là 15,600 + 1,240 = 16,840 VND/cp và giá sàn là 15,600 – 1,240 = 14,360 VND/cp. Trong ngày giao dịch, cổ phiếu Y sẽ có thể giao dịch trong khoảng giá từ 14,360 VND/cp đến 16,840 VND/cp, và các bước giá được quy định là 14,360, 14,380, 14,400,… 16,820, 16,840,… miễn là các bước giá chia hết cho 20 VND.

Các cổ phiếu có giá trong khoảng 25,000 – 100,000 VND thì bước giá phải chia hết cho 100 VND. Hãy xem xét ví dụ: Giá của cổ phiếu Z hiện đang là 42,500 VND, và biên độ giao động theo quy định sàn HOSE là 6%. Để tính biên độ giá của cổ phiếu Z, ta có Biên độ = 42,500 x 6% = 2,550 VND. Khi làm tròn, có hai tùy chọn: làm tròn lên 2,600 VND hoặc làm tròn xuống 2,500 VND.

Tuy nhiên, để tuân theo nguyên tắc làm tròn giá trần và giá sàn theo quy định của sàn giao dịch và không vượt quá biên độ cho phép, chúng ta sẽ chọn mức làm tròn là 2,500 VND. Lúc này, giá trần của cổ phiếu Z sẽ là 42,500 + 2,500 = 45,000 VND/cp và giá sàn là 42,500 – 2,500 = 40,000 VND/cp.

Trong ngày giao dịch, cổ phiếu Z sẽ có thể giao dịch trong khoảng giá từ 40,000 VND/cp đến 45,000 VND/cp, và các bước giá được quy định là 40,000 VND, 40,100 VND, 40,200 VND,… 44,900 VND, 45,000 VND miễn là các bước giá chia hết cho 100 VND.

Các cổ phiếu có giá nằm trong khoảng từ 75,000 VND đến 250,000 VND thì bước giá phải chia hết cho 500 VND. Hãy xem xét ví dụ: Giá của cổ phiếu Y đang ở mức 120,000 VND, và biên độ giao động theo quy định sàn HOSE là 5%. Để tính toán biên độ giá của cổ phiếu Y, chúng ta có Biên độ = 120,000 x 5% = 6,000 VND. Sau khi làm tròn, có hai lựa chọn: làm tròn lên 6,500 VND hoặc làm tròn xuống 6,000 VND.

Tuy nhiên, để tuân theo nguyên tắc làm tròn giá trần và giá sàn theo quy định của sàn giao dịch và không vượt quá biên độ cho phép, chúng ta sẽ chọn mức làm tròn là 6,000 VND. Lúc này, giá trần của cổ phiếu Y sẽ là 120,000 + 6,000 = 126,000 VND/cp và giá sàn sẽ là 120,000 – 6,000 = 114,000 VND/cp.

Trong ngày giao dịch, cổ phiếu Y có thể giao dịch trong khoảng giá từ 114,000 VND/cp đến 126,000 VND/cp, và các bước giá được quy định là 114,000 VND, 114,500 VND, 115,000 VND,… 125,500 VND, 126,000 VND miễn là các bước giá chia hết cho 500 VND.

Đối với sàn HNX và UPCOM: chỉ có một quy định duy nhất là bước giá phải chia hết cho 100 VND.

Chẳng hạn, cổ phiếu M hiện đang niêm yết trên sàn HNX với giá 8,800 VND/cp. Với biên độ dao động của HNX ở mức +/-12%, chúng ta có thể tính toán các bước giá giao dịch như sau: Khi giá giảm: 8,800; 8,700; 8,600;… Khi giá tăng: 8,900; 9,000; 9,100;…

Nếu bạn muốn mua cổ phiếu M với mức giá cao hơn so với giá tham chiếu hiện tại, bạn có thể mua với giá cao nhất là giá trần của cổ phiếu M trong ngày. Với biên độ dao động 12%, giá trần của cổ phiếu M sẽ là: 8,800 + 12% x 8,800 = 9,856 VND/cp.

Tương tự, nếu bạn muốn bán cổ phiếu M với mức giá thấp hơn so với giá tham chiếu, bạn có thể bán với giá thấp nhất là giá sàn của cổ phiếu M trong ngày. Với biên độ dao động 12%, giá sàn của cổ phiếu M sẽ là: 8,800 – 12% x 8,800 = 7,744 VND/cp.

Hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về bước giá chứng khoán và cách tính giá trần – sàn của các cổ phiếu trên các sàn giao dịch tại Việt Nam.