Cổ tức là gì?
Cổ tức là khoản tiền mà công ty trả cho cổ đông dựa trên lợi nhuận sau thuế. Đây là cách công ty chia sẻ lợi nhuận với cổ đông và cung cấp thu nhập cho nhà đầu tư cổ phiếu. Cổ tức có thể được trả dưới nhiều hình thức, trong đó cổ tức tiền mặt, cổ tức cổ phiếu và cổ tức bằng tài sản là phổ biến nhất.
Phân loại cổ tức
Cổ tức tiền mặt
Được trả định kỳ, thường hàng quý hoặc hàng năm, và tính theo đơn vị tiền tệ trên mỗi cổ phiếu. Ví dụ, nếu cổ tức là 2.000 đồng trên mỗi cổ phiếu, người sở hữu 100 cổ phiếu sẽ nhận 200.000 đồng.
Cổ tức cổ phiếu
Là việc công ty phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông. Điều này tăng số lượng cổ phiếu lưu hành và giảm giá trị mỗi cổ phiếu. Ví dụ, cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu sẽ nhận 10 cổ phiếu nếu cổ tức là 10%.
Cổ tức bằng tài sản
Công ty trả cổ tức bằng các tài sản khác ngoài tiền mặt hoặc cổ phiếu, như hàng hóa, bất động sản hoặc máy móc. Tuy ít phổ biến hơn, việc xác định và phân phối giá trị của các tài sản này có thể gặp khó khăn.
Cách tính cổ tức trên mỗi cổ phiếu.
Cổ tức trên mỗi cổ phiếu (DPS) thể hiện số tiền mà cổ đông nhận được cho mỗi cổ phiếu mà họ sở hữu.
Công thức tính DPS là:
DPS = Tổng số tiền cổ tức / Tổng số cổ phiếu lưu hành
Ví dụ: Công ty B có tổng số tiền cổ tức là 8 tỷ đồng và tổng số cổ phiếu lưu hành là 120 triệu cổ phiếu. Vậy, DPS của công ty B là:
DPS = 8 / 120 = 0.0667 (đồng/cổ phiếu)
Cách tính DPS giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu suất đầu tư, so sánh với các công ty khác trong cùng ngành và định giá cổ phiếu. Các công ty có DPS cao thường được xem là ổn định và hấp dẫn với những nhà đầu tư có kế hoạch đầu tư dài hạn.
Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức
Công thức tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức là:
Giá điều chỉnh = Giá cổ phiếu trước / (1 + Tỷ lệ trả bằng cổ phiếu)
Trong đó:
- Giá cổ phiếu trước là giá đóng cửa cuối cùng trước ngày chốt quyền trả cổ tức hoặc cổ phiếu thưởng.
- Tỷ lệ trả bằng cổ phiếu là tỷ lệ số cổ phiếu mới trả cho mỗi cổ phiếu hiện có. Ví dụ: Nếu trả 10% bằng cổ phiếu, tỷ lệ là 0.1.
Ví dụ, nếu giá cổ phiếu trước chốt quyền là 50.000 đồng/cp và tỷ lệ trả bằng cổ phiếu là 20%, giá điều chỉnh sẽ là:
Giá điều chỉnh = 50.000 / (1 + 0.2) = 41.667 đồng/cp
Ví dụ khác, nếu công ty B có giá đóng cửa vào ngày giao dịch cuối cùng trước ngày chốt quyền nhận 15% bằng cổ phiếu là 30.000 đồng/cp, thì giá cổ phiếu của công ty B sau khi chia 15% bằng cổ phiếu là:
- Giá cổ phiếu của công ty B sau khi chia 15% bằng cổ phiếu = 30.000 / (1 + 0.15) = 26.087 đồng/cp
Nếu bạn có 100 cổ phiếu của công ty B trước khi chia, thì sau khi chia bạn sẽ có 115 cổ phiếu, nhưng giá trị danh mục đầu tư của bạn sẽ không đổi:
-
- Tổng giá trị danh mục đầu tư trước khi chia = 100 x 30.000 = 3.000.000 đồng
- Tổng giá trị danh mục đầu tư sau khi chia = 115 x 26.087 = 3.000.005 đồng
Tỷ lệ chi trả cổ tức
Tỷ lệ cổ tức trả lại là tỷ lệ giữa cổ tức trên mỗi cổ phiếu và giá cổ phiếu. Đây là thước đo mức hấp dẫn của cổ phiếu đối với nhà đầu tư và khả năng duy trì, tăng trưởng cổ tức của công ty. Công thức tính tỷ lệ cổ tức trả lại là:
Tỷ lệ cổ tức trả lại = Cổ tức trên mỗi cổ phiếu / Giá cổ phiếu x 100%
Ví dụ, nếu cổ tức trên mỗi cổ phiếu là 2.000 đồng và giá cổ phiếu là 40.000 đồng, thì tỷ lệ cổ tức trả lại là:
Tỷ lệ cổ tức trả lại = 2.000 / 40.000 x 100% = 5%
Sử dụng tỷ lệ cổ tức trả lại giúp so sánh giữa các công ty trong cùng ngành hoặc giữa các ngành khác nhau. Tỷ lệ cổ tức trả lại cao thường cho thấy công ty có khả năng sinh lời tốt, chính sách phân phối lợi nhuận hấp dẫn và rủi ro thấp. Tuy nhiên, tỷ lệ cổ tức trả lại quá cao có thể ám chỉ công ty thiếu dự án đầu tư hiệu quả, không có tiềm năng tăng trưởng và có nguy cơ mất giá trị vốn.
Quy trình chi trả lợi nhuận khi chia cổ tức bằng cổ phiếu
Quy trình chia cổ tức bằng cổ phiếu là việc công ty trả cho cổ đông một phần lợi nhuận thông qua việc phát hành cổ phiếu. Các bước trong quy trình này gồm:
Xác định tỷ lệ
Công ty quyết định tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu, ví dụ 10%, tương đương mỗi 10 cổ phiếu sẽ được thêm 1 cổ phiếu.
Ngày chốt quyền
Công ty thông báo ngày chốt quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu, ví dụ ngày 15/10/2023. Chỉ những người sở hữu cổ phiếu trước ngày này mới được nhận cổ tức bằng cổ phiếu.
Ngày không hưởng quyền
Công ty thông báo ngày giao dịch không hưởng quyền, ví dụ ngày 13/10/2023. Từ ngày này, người mua cổ phiếu không được hưởng quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu.
Điều chỉnh giá cổ phiếu
Công ty điều chỉnh giá cổ phiếu theo tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu, ví dụ giảm từ 50.000 đồng/cp xuống còn 45.455 đồng/cp. Điều này giúp so sánh giá trị cổ phiếu trước và sau khi chia cổ tức một cách chính xác.
Phát hành cổ phiếu
Công ty phát hành số lượng cổ phiếu tương ứng với tỷ lệ chia cổ tức bằng cổ phiếu, ví dụ thêm 10%. Các cổ phiếu mới sẽ được chuyển đến tài khoản chứng khoán của cổ đông có quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu.
Các ảnh hưởng khi trả cổ tức bằng cổ phiếu
Trả cổ tức bằng cổ phiếu là hình thức công ty trả cổ tức bằng cách phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông. Hình thức này có tác động đa chiều:
Đối với công ty: Trả cổ tức bằng cổ phiếu giúp tiết kiệm chi phí tiền mặt, duy trì lưu thông vốn. Tuy nhiên, nó có thể làm giảm giá trị cổ phiếu do số lượng cổ phiếu tăng mà giá trị công ty không thay đổi, ảnh hưởng đến uy tín công ty.
Đối với cổ đông: Cổ tức bằng cổ phiếu tăng tỷ lệ sở hữu và tiềm năng thu nhập khi công ty phát triển. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm giảm giá trị cổ phiếu và ảnh hưởng đến khả năng bán ra của cổ đông.
Lợi ích của việc đầu tư vào cổ phiếu có trả cổ tức là gì?
Đầu tư vào cổ phiếu trả cổ tức là cách nhà đầu tư có thể nhận tiền từ công ty dựa trên lợi nhuận. Cổ tức có thể trả bằng cổ phiếu, tiền mặt hoặc tài sản. Có nhiều lợi ích khi đầu tư vào cổ phiếu có trả cổ tức:
1. Thu nhập đều đặn: Đầu tư vào cổ phiếu có trả cổ tức mang lại thu nhập định kỳ và ổn định, không phụ thuộc vào biến động giá cổ phiếu.
2. Giảm rủi ro: Các công ty trả cổ tức thường là những doanh nghiệp uy tín, ổn định tài chính, giúp giảm thiểu rủi ro đối với nhà đầu tư.
3. Tiềm năng tăng trưởng: Cổ phiếu có trả cổ tức thường thuộc các công ty có chiến lược phát triển bền vững, tiềm năng tăng trưởng trong tương lai.
Tổng kết
Bài viết này đã trình bày cách tính giá cổ phiếu sau khi thực hiện việc chia cổ tức bằng cổ phiếu trong năm 2023. Bạn đã được hướng dẫn về cách tính giá cổ phiếu mới, cách xác định tỷ lệ chia cổ tức, và tác động của việc chia cổ tức lên giá trị của công ty và đối với nhà đầu tư. Chúng tôi mong rằng thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định đầu tư thông minh và có hiệu quả.
